Στο προηγούμενο μου άρθρο (πιο κάτω) επικεντρώθηκα στην ρωσική εισβολή σε δύο επαρχίες της Ουκρανίας, που αποσχίσθηκαν κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και επέκρινα την άκρως ιμπεριαλιστική, εθνικιστική (και αντικομμουνιστική, αν αυτό ενδιαφέρει τους φιλορώσους ακελικούς) ρητορική του Πούτιν, στο χτεσινό του διάγγελμα. Σ’ αυτό το άρθρο θα ήθελα να εξετάσω την κατάσταση από μια άλλη οπτική, χωρίς να αναιρώ βεβαίως ούτε και ένα ιώτα από το προηγούμενό μου άρθρο.
Πέρα από το διεθνές δίκαιο, υπάρχει δυστυχώς και η ρεαλπολιτίκ. Οι συσχετισμοί επιρροής μεταξύ της Δύσης και της ΕΣΣΔ, οι οποίοι οριοθετήθηκαν (σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς) στην μεταπολεμική σύνοδο της Γιάλτας, αναπροσαρμόστηκαν μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Πολλές χώρες δορυφόροι της ΕΣΣΔ έγιναν μέλη της Ευρωπαϊκης Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Ωστόσο η Ουκρανία, η οποία ήταν για αιώνες κάτω από τη ρωσική κυριαρχία, αποτελεί σήμερα ουσιώδη χώρο για την ασφάλεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Η Ουκρανία, μια ανεξάρτητη πλέον χώρα, μέλος του ΟΗΕ, βρίσκεται στα όρια της συρρικνωμένης σφαίρας επιρροής της Ρωσίας, όπως εξάλλου και η Συρία. Ο αιματηρός πόλεμος της γειτονικής μας χώρας ήταν το αποτέλεσμα της διελκυστίνδας ανάμεσα από τη μια στη Ρωσία, που ήθελε να διατηρήσει τη Συρία κάτω από την επιρροή της και από την άλλη της Δύσης, που θέλησε να την αποσπάσει. Τώρα ο Πούτιν ανθίσταται σθεναρά και στην προσάρτηση της Ουκρανίας στη δυτική επιρροή. Δε θα ήθελα σε καμία περίπτωση να δω έναν άλλον αιματηρό πόλεμο, αυτή τη φορά στην Ευρώπη. Έναν πόλεμο που θα μας επηρεάσει όλους και όχι μόνο τους δυστυχείς εμπλεκόμενους λαούς.
Αν εξετάσουμε τα πράγματα στο πλαίσιο της λογικής των διεθνών συσχετισμών και συμφερόντων (οικονομικών και πολιτικών) η Ρωσία έχει δίκιο να απαιτεί τουλάχιστον ουδετερότητα της Ουκρανίας. Το να γίνει και η Ουκρανία μέλος του ΝΑΤΟ δεν μπορεί παρά να ερμηνευθεί σαν πρόκληση της Δύσης απέναντι στη Ρωσία. Από εκεί και πέρα ξεκινά το δικαίωμα μιας χώρας (στην περίπτωση αυτή της Ουκρανίας) να αποφασίζει από μόνη της το μέλλον της. Υπάρχει επίσης και το διεθνές δίκαιο που δεν επιτρέπει σε μια άλλη χώρα να εισβάλλει στρατιωτικά και να επιβάλλει με το έτσι θέλω την δική της απαίτηση.
Η εκτόνωση της κρίσης στην Ουκρανία θα επιτευχθεί με την υποχώρηση της Δύσης μπροστά στο αίτημα της Ρωσίας να μην χρησιμοποιηθεί η Ουκρανία σαν ένα είδος νατοϊκής βάσης στο μαλακό της υπογάστριο. Ακόμη και αν η νυν ουκρανική κυβέρνηση θέλει να γίνει η χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, η Δύση πρέπει να απορρίψει το αίτημα και να πάψει να ενθαρρύνει αυτή την τάση. Όσο για τις ανατολικές, κατά το πλείστον ρωσόφωνες επαρχίες της Ουκρανίας, το θέμα έχει γίνει εξαιρετικά περίπλοκο, μετά την απόσχισή τους και μετά την κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.
Σε καμία περίπτωση, όντας Κύπριος που βλέπει τη μισή του πατρίδα υπό τουρκική κατοχή, για 47 τόσα χρόνια, δε θα ενέκρινα ετσιθελική παραβίαση του διεθνούς δικαίου από μια υπερδύναμη. Ωστόσο αντιλαμβάνομαι ότι, χωρίς ισορροπία δυνάμεων, καμία λύση δεν είναι βιώσιμη σε βάθος χρόνου. Η διεθνής κοινότητα οφείλει να βρει ειρηνικά τη λύση στο ουκρανικό, κατά τρόπο ώστε όλες οι πλευρές να θεωρούν ότι η λύση είναι αν μη τι άλλο δίκαιη και ισοβαρής.
Η άποψή μου για την εισβολή της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία είναι εδώ:
ΤΑ ΨΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΟΥΤΙΝ, Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΠΡΙΟΙ ΦΙΛΕΙΡΗΝΙΣΤΕΣ