Γεννήθηκα 3 μήνες μετά τους βάρβαρους βομβαρδισμούς της Τηλλυρίας από την τουρκική αεροπορία, με τις φοβερές εκείνες εμπρηστικές βόμβες τύπου «Ναπάλμ», τον Αύγουστο του 1964, που στοίχισαν τη ζωή σε 28 άμαχους πολίτες και 27 νεοσύλλεκτους στρατιώτες.
Η φρίκη που προκάλεσε το θανατικό, πρόσθεσε στο αίμα που χώρισε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Έκανε μίσος την έχθρα που είχε ήδη ξεκινήσει από το 1955, όταν ξέσπασε ο αγώνας της ΕΟΚΑ για την Ένωση, μια έχθρα που συνεχίστηκε σαν αμοιβαία καχυποψία, με μυστικούς εξοπλισμούς και των δύο πλευρών στα 4 πρώτα χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας, από το 1960 ως το 1963.
Τα εγκληματικά λάθη της πολιτικής μας ηγεσίας, παραηγεσίας και αντιπολίτευσης, τα τελευταία 60 χρόνια, προκάλεσαν ή έδωσαν αφορμή για να προκληθούν τόσο φοβερά για τον τόπο γεγονότα, που τελικά η πραγματική ιστορία αντικαταστάθηκε από τη … μυθολογία. Μια μυθολογία που ενοχοποιεί μόνο την Τουρκία και τους ξένους (Αμερικάνους και Εγγλέζους κυρίως) και απαλλάσει σχεδόν από κάθε σοβαρή ευθύνη (περίπου σαν αθώες περιστερές) τους δικούς μας μεγάλους, αθάνατους και αλάνθαστους ηγέτες.
Έτσι κι εγώ για πολλά χρόνια δεν ήξερα πώς ακριβώς είχαν γίνει τότε τα γεγονότα της Τηλλυρίας. Πίστευα ότι «πάνω σ’ άνεμο» ένα πρωί εμφανίστηκαν τούρκικα αεροπλάνα κι άρχισαν να ρίχνουν φωτιά από τον ουρανό. Μάλιστα εκείνα τα πολύ ωραία τραγούδια του Γιώργου Κοτσώνη, πάνω στην ποιητική σύνθεση του Σπύρου Παπαγεωργίου «Αγία Τηλλυρία», δημιουργούσαν μέσα στο υποσυνείδητό μου ιδιαίτερα συγκινησιακή αφομοίωση του τι είχε συμβεί τότε, λίγο πριν γεννηθώ.
Όταν πολύ αργότερα άρχισα να ψηλαφώ τις αμέτρητες πληγές πάνω στο σώμα της Κύπρου, με τη λογική και την ωριμότητα της ηλικίας αλλά και με την ειλικρινή μου προσπάθεια να ανακαλύψω την αλήθεια αμφισβητώντας το αδιάβλητο της “επίσημης εκδοχής”, είδα πόσο εγκληματικά (εξ αποτελέσματος) ήταν τα λάθη που έκανε η πολιτική μας ηγεσία, από τοτε μέχρι σήμερα. Λάθη που έγιναν άλλοτε από άγνοια κι άλλοτε από κουτοπονηριά (για να μην πω από καθαρή βλακεία) και που ενταφίασαν για πάντα μακραίωνους εθνικούς πόθους κι οδήγησαν την Κύπρο στη ντε φάκτο διχοτόμηση, με όλες τις τραγικές της συνέπειες για εμάς και τα παιδιά μας.
Τι έγινε τότε, τον Αύγουστο του 1964; Η κυπριακή Εθνική Φρουρά είχε μόλις συσταθεί, ένα μήνα προηγουμένως, με πρώτο αρχηγό τον Γεώργιο Γρίβα. Την ίδια εκείνη περίοδο ετοιμαζόταν το περίφημο σχέδιο Άτσεσον, που προέβλεπε ουσιαστικά την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, με αντάλλαγμα την εκμίσθωση βάσης για την Τουρκία στην Καρπασία για 50 χρόνια… Ήταν τότε που οι Αμερικανοί είχαν διαπιστώσει ότι ουσιαστικά η Ελλάδα αλλά και μέρος της ελληνοκυπριακής κοινότητας ήταν έτοιμοι να συζητήσουν μια τέτοια λύση, γεωγραφικού διαχωρισμού, ιδιαίτερα μετά τα αιματηρά γεγονότα των Χριστουγέννων του 1963, που οδήγησαν στην απόσχιση των Τουρκοκυπρίων από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Μάλιστα γνωρίζοντας τα αρχικά σχέδια της Τουρκίας πάνω σε χάρτες για το πώς ήθελε τη διχοτόμηση της Κύπρου, οι Αμερικανοί πίστεψαν ότι το να δοθεί τελικά μόνο ένα μεγάλο και ακατοίκητο μέρος της Καρπασίας στην Τουρκία, σαν βάση για 50 χρόνια, θα ήταν μια μεγάλη επιτυχία για την Ελλάδα και για τους Ελληνοκύπριους, που θα επιτύγχαναν με τον λιγότερο οδυνηρό τρόπο την Ένωση.
Καθώς λοιπόν γινόταν αυτή η προετοιμασία από πλευράς Αμερικανών, ο Μακάριος και ο Γρίβας συμφώνησαν ότι ήταν τότε ακριβώς ο πιο … κατάλληλος καιρός να επιτεθούμε στον περίκλειστο τουρκοκυπριακό θύλακα των Κοκκίνων με αφορμή το γεγονός ότι οι Τουρκοκύπριοι κουβαλούσαν εκεί στρατιωτικό εξοπλισμό και στρατιώτες από την Τουρκία, δημιουργώντας προγεφύρωμα για μελλοντική εισβολή.
Η στρατιωτική επιχείρηση της νεοσύστατης Εθνικής Φουράς εναντίον των Κοκκίνων προκάλεσε την αντίδραση της Τουρκίας, η οποία επικαλέστηκε την προστασία των αμάχων Τουρκοκυπρίων και βομβάρδισε τα δικά μας χωριά στην περιοχή, με τη δικαιολογία ότι είχαν στρατοπεδεύσει εκεί στρατιωτικές μονάδες, σκοτώνοντας 55 ανθρώπους και τραυματίζοντας σοβαρά δεκάδες άλλους.
Ασφαλώς η επίθεση εναντίον αμάχων και μάλιστα με απαγορευμένες βόμβες ήταν μια ενέργεια καταδικαστέα με βδελυγμία. Τονίζω επίσης ότι πάντα πρόθεση της Τουρκίας ήταν να διχοτομήσει την Κύπρο και είχε κάθε λόγο να προσθέτει στην εχθρότητα ανάμεσα στις δύο κοινότητες του νησιού. Όμως από την άλλη δεν μπορώ να αφήσω ασχολίαστο το γεγονός ότι η επίθεση της Εθνικής Φρουράς εναντίον των Κοκκίνων έγινε τη στιγμή που βρισκόταν σε εξέλιξη μια πολύ σοβαρή πρωτοβουλία για τη λύση του Κυπριακού.
Δεν μπορώ να αντιληφθώ ποιος σοβαρός λόγος ώθησε τη δική μας πλευρά να επιτεθεί προτού δοθεί χρόνος στις διπλωματικές προσπάθειες να εξελιχθούν. Κάποιοι φορτώνουν στον Γρίβα την απόφαση εκείνης της επίθεσης, όπως και έγινε 3 χρόνια αργότερα, με την επίθεση της Εθνικής Φρουράς στην Κοφίνου, που είχε ως τελική συνέπεια την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας από την Κύπρο. Προσωπικά δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι αποτελούσε πρωτοβουλία μόνο του Γρίβα. Είμαι πεπεισμένος πως, ότι έγινε, έγινε με την έγκριση αν όχι και με την προτροπή του Μακαρίου.
Μάλιστα το γεγονός ότι ο Μακάριος είπε λίγους μήνες αργότερα το ηρωικό του ΟΧΙ στο σχέδιο Άτσεσον και μάλιστα παρά την αντίθεση του τότε πρωθυπουργού Γεώργιου Παπανδρέου, ίσως να εξηγεί πολλά για το τον πραγματικό λόγο που επιλέξαμε να επιτεθούμε στα Κόκκινα εκείνη ακριβώς τη στιγμή.
Κάτι μου λέει ότι ήταν άλλη μια κουτοπόνηρη πράξη της πολιτικά αναλφάβητης ηγεσίας μας, που απλά αποσκοπούσε στην υπονόμευση της αμερικανικής πρωτοβουλίας εν τη γενέση της. Μια ενέργεια που έδωσε την αφορμή για την τουρκική επιδρομή, που προκάλεσε – για άλλη μια φορά- θάνατο, πόνο, οργή και μεγαλύτερο μίσος ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, που υπήρξαν για τρεις γενιές μέχρι σήμερα τα μεγαλύτερα θύματα των ανόητων παιχνιδιών, που εγκληματικά παίχτηκαν πίσω από την πλάτη τους, με πρωταγωνιστές τους ίδιους τους ηγέτες που εμπιστεύονταν.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1: Επειδή θέλω να είμαι αντικειμενικός όταν γράφω κάτι, σας παραπέμπω σε άρθρο του Σάββα Παύλου, που παρουσιάζει τα πράγματα από την “επίσημη” εκδοχή της δικής μας πλευράς. Δεν διαφωνώ με αυτά που γράφει στην πρώτη παράγραφο, αλλά αμφισβητώ το χρόνο που επιλέξαμε να δράσουμε – όπως σημειώνω στο κείμενό μου. ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2: Σχετικά με το σχέδιο Άτσεσον που απέρριψε ο Μακάριος, διότι “περίκλειε απειλή για το μέλλον της Κύπρου και της Ελλάδος” η ελληνική εφημερίδα “ΤΟ ΒΗΜΑ” έγραψε στις 27 Ιανουαρίου 2012: Τα αμερικανικά σχέδια (σχέδιο Άτσεσον) όχι μόνο δεν περιέκλειαν απειλή για το μέλλον της Κύπρου και για την Ελλάδα αλλά, πέραν των όσων συγκεκριμένα καθόριζαν σχετικά με την «εκμίσθωσιν» στην Τουρκία μιας βάσεως στο ανατολικό άκρο της Νήσου, προέβλεπαν και «αποκατάστασιν του προηγουμένου ειδικού καθεστώτος των νήσων Ιμβρου και Τενέδου» και, ακόμη σημαντικότερο, τον «επαναπατρισμόν των αναχωρησάντων ή εκδιωχθέντων εκ Κωνσταντινουπόλεως από του 1955 ομογενών» κτλ. Ο ίδιος ο Ντιν Ατσεσον γράφει στις 20 Αυγούστου 1964 στον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου ότι είναι «έτοιμος να ασκήσει την μεγίστην δυνατήν πίεσιν και πειθώ διά να επιτύχω όπως παραιτηθούν οι Τούρκοι πάσης απαιτήσεως δι’ εδαφικήν περιοχήν υπό την κυριαρχίαν των εις Κύπρον (…).Ειδικώτερον θα προτρέψω τους Τούρκους να περιορίσουν το σχέδιόν των εις την εκμίσθωσιν για 50 έτη του τμήματος εκείνου της Χερσονήσου της Καρπασίας». ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΟΓΟ ΤΟΥ ΕΔΩ