ΤΟ 2003 ΔΕ ΧΑΘΗΚΕ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

12:01 PM | |

Με αφορμή αναφορές του πρώην Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας Αλέκου Μαρκίδη, στη σελίδα του στο Facebook, σε επιστολή που έστειλε το 2003 ο Ραούφ Ντενκτάς στον τότε πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο και στην απάντηση του δεύτερου, έγιναν τις τελευταίες ημέρες συζητήσεις για το κατά πόσον το 2003 χάθηκε άλλη μια ευκαιρία για την επιστροφή της Αμμοχώστου. Ωστόσο προκύπτει και μια άλλη πτυχή, αυτή που αφορά τη στάση του Τάσσου Παπαδόπουλου απέναντι στο Σχέδιο Ανάν, η οποία δεν σχολιάστηκε καθόλου. Επιτρέψετέ μου να σας πω επί του θέματος την άποψή μου, βάζοντας πρώτα τα γεγονότα σε σειρά.

Ο ΝΤΕΝΚΤΑΣ ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ΜΕΤΑ ΒΔΕΛΥΓΜΙΑΣ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΝ

Στις 11 Μαρτίου του 2003, έγινε στη Χάγη της Ολλανδίας συνάντηση του Γ.Γ. του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, Τάσσο Παπαδόπουλο και Ραούφ Ντενκτάς. Εκεί ο Ντενκτάς είπε και κατάμουτρα στον Γενικό Γραμματέα ότι απορρίπτει τόσο το Σχέδιο Ανάν, ως βάση διαπραγμάτευσης, όσο και την προοπτική διεξαγωγής δημοψηφισμάτων. Το αποτέλεσμα ήταν ένα νέο ναυάγιο και αδιέξοδο στο Κυπριακό, για το οποίο ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, για πρώτη φορά στην ιστορία του Κυπριακού, με τρόπο αυστηρό και χωρίς περιστροφές, καταλόγισε την ευθύνη στην τουρκοκυπριακή πλευρά.

Ο ΝΤΕΝΚΤΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΠΑΚΕΤΟ “Μ.Ο.Ε.”

Κάτω από το βάρος της ευθύνης που του καταλόγισε ο ΟΗΕ, ο Ντενκτάς έστειλε επιστολή στον πρόεδρο Παπαδόπουλο, με την οποία επαναλάμβανε ότι το Σχέδιο Ανάν δεν μπορούσε να οδηγήσει σε λύση και αντιπρότεινε τα εξής “Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης” (τα καταγράφω εν τάχει):

Επιστροφή της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στην ελληνοκυπριακή πλευρά και παράλληλα να αρθούν όλοι οι περιορισμοί στο διεθνές εμπόριο, μεταφορές, ταξίδια και αθλητικές συναντήσεις, πράγμα που σήμαινε μεταξύ άλλων τη νομιμοποίηση της διεθνούς εμπορικής δραστηριότητας του ψευδοκράτους και της λειτουργίας του αεροδρομίου και των λιμανιών του, με παράλληλο άνοιγμα των λιμανιών και των αεροδρομίων της Τουρκίας για τα πλοία και τα αεροπλάνα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Επίσης: Άνοιγμα των οδοφραγμάτων και ελεύθερη διακίνηση (αυτό το έκανε μονομερώς ο Ντενκτάς λίγες ημέρες αργότερα), σταδιακά βήματα για διακίνηση αγαθών και ενθάρρυνση για κοινοπραξίες μεταξύ των δύο μερών, κατάργηση των περιορισμών στη διακίνηση της UNFICYP, που επέβαλε η τουρκική πλευρά το 2000, και να συσταθεί δικοινοτική επιτροπή συμφιλίωσης για προώθηση κατανόησης, ανοχής και αμοιβαίου σεβασμού.

Ο ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ΤΑ ΜΟΕ ΚΑΙ ΕΠΙΜΕΝΕΙ ΣΕ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΝ

Με τη σύμφωνο γνώμη της πολιτικής ηγεσίας, ο Τάσσος Παπαδόπουλος απάντησε με επιστολή στον Ντενκτάς ως εξής:

“Δεν συμμερίζομαι την θέση σας για τους λόγους αποτυχίας της συναντήσεως της ΧΑΓΗΣ. Αντίθετα πιστεύω ότι η πραγματική αιτία ήταν το ότι ούτε η Τουρκία ούτε εσείς αποδεχθήκατε το Σχέδιο του ΓΓ, ως βάση διαπραγμάτευσης διευθέτησης του Κυπριακού προβλήματος. Πιστεύω ότι η αποστολή των καλών υπηρεσιών του Γ.Γ. αποτελεί την καλύτερη ελπίδα να προχωρήσουμε σε διευθέτηση.
Αντιγράφω την δήλωση που έκανα μετά το αδιέξοδο της ΧΑΓΗΣ:
Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι παρά την οπισθοδρόμηση θα συνεχίσουμε την προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού προβλήματος τόσο πριν από την προσχώρηση της Κύπρου στην ΕΕ, όσο και μετά και ότι η σημερινή οπισθοδρόμηση δεν θα μας οδηγήσει εκτός της οδού να προσπαθούμε για τελική λύση εντός των παραμέτρων του σχεδίου Ανάν. Γι’ αυτό και εσείς, αν η επανάληψη των συνομιλιών θα έχει νόημα πρέπει:
1. Να δεχθείτε την συνέχιση των καλών υπηρεσιών του ΓΓ, ως προνοούν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
2. Να αποδεχθείτε το Σχέδιο Ανάν ως βάση για λύση για περαιτέρω διαπραγμάτευση.

Από το περιεχόμενο της επιστολής προκύπτει ότι ο Παπαδόπουλος ούτε που ασχολήθηκε με το “Πακέτο Ντενκτάς” αλλά επέμενε σε επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών με βάση το Σχέδιο Ανάν.

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΗΤΑΝ Η ΠΛΕΟΝ ΕΝΔΕΔΕΙΓΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΡΜΟΖΟΥΣΑ

Η προσωπική μου άποψη είναι πως ο Τάσος Παπαδόπουλος έδωσε στον Ντενκτάς την πλέον αρμόζουσα και ενδεδειγμένη απάντηση.

Πρωτίστως διότι σε εκείνο το στάδιο το σίδερο ήταν ζεστό για συνολική λύση του Κυπριακού και όχι για μέτρα εμπιστοσύνης, που ουσιαστικά παρέπεμπαν τη συνολική λύση σε βάθος χρόνου. Για τη συνολική λύση πολύ ορθά ο Τάσσος Παπαδόπουλος επέμενε σε άμεση επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών στη βάση του Σχεδίου Ανάν, μέσα στο οποίο συγκεκριμενοποιούνταν και καθορίζονταν λεπτομερώς όλες οι πτυχές και παράμετροι του Κυπριακού Ζητήματος, όπως αυτές συζητήθηκαν για πολλά χρόνια στις διακοινοτικές συνομιλίες.

Δεύτερο, γιατί δεν μπορούσε να γίνει αποδεχτή η νομιμοποίηση της διεθνούς εμπορικής δραστηριότητας του ψευδοκράτους, με άνοιγμα των λιμανιών και του αεροδρομίου του, διότι κάτι τέτοιο θα μετέτρεπε το παράνομο μόρφωμα σε καθεστώς τύπου Ταϊβάν, που θα ανταγωνιζόταν την Κυπριακή Δημοκρατία σε όλους τους τομείς της οικονομίας, με τη στήριξη ισχυρών Τούρκων επενδυτών, εφόσον πλέον το εμπόριο θα ήταν νόμιμο. Πράγμα βεβαίως που θα οδηγούσε το Κυπριακό σε οριστική διχοτόμηση, με την τεράστια τουρκική αγορά να μας ανταγωνίζεται αθέμιτα μεν, νόμιμα δε, πάνω στο ίδιο μας το νησί.

Τρίτο, γιατί δεν είχαμε κανένα λόγο εκείνη τη χρονική στιγμή να απαλλάξουμε τον Ντενκτάς από τις βαρύτατές του ευθύνες και μάλιστα να συγκατανεύσουμε στο να εκτροχιαστεί το Κυπριακό από τη διαδικασία που είχε δρομολογηθεί με τις καλές υπηρεσίες του Γ.Γ. και το Σχέδιο Ανάν.

ΥΣΤΕΡΑ ΤΑ ΚΑΝΑΜΕ ΜΑΝΤΑΡΑ

Τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή ο Τάσσος Παπαδόπουλος έκανε τον ορθό χειρισμό και μάλιστα απέστειλε ο ίδιος δύο επιστολές προς τον Γ.Γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, (9 Αυγούστου και 16 Δεκεμβρίου 2003) ζητώντας του να συνεχίσει τις καλές του υπηρεσίες, επαναφέροντας στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης το Σχέδιο Ανάν. Η τότε δραστηριότητα του προέδρου Παπαδόπουλου, που οδήγησε στην επαναφορά του Σχεδίου Ανάν, έχει διαγραφεί από τους γνωστούς παραχαράκτες της ιστορίας, ο οποίοι προβάλλουν σήμερα τον Παπαδόπουλο σαν εκ διαμέτρου αντίθετο με το Σχέδιο Ανάν και σαν τον σωτήρα που μας έσωσε από αυτό. Στην πραγματικότητα ο Παπαδόπουλος ήταν εκείνος που επανέφερε το Σχέδιο Ανάν στο τραπέζι, ενώ εκείνος που ήταν εκ διαμέτρου αντίθετος και παρέμεινε σταθερά πολέμιος του Σχεδίου Ανάν, από την αρχή μέχρι το τέλος, ήταν ο Ραούφ Ντενκτάς και όσοι επιθυμούσαν διακαώς τη διχοτόμηση της Κύπρου.

Δυστυχώς όμως, όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια, ο Τάσσος Παπαδόπουλος με τις κινήσεις του εκείνες, έπαιζε απλώς το παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών (blame game). Όταν η διαπραγμάτευση επί του Σχεδίου Ανάν προχώρησε στα βαθιά, τόσο ο Ντενκτάς όσο και ο Παπαδόπουλος έδειξαν στην πράξη ότι δεν ήθελαν το Σχέδιο του Γ.Γ., αφού ουσιαστικά δεν γινόταν διαπραγμάτευση. Ήταν ολοφάνερο πως ο Παπαδόπουλος δεν ήθελε να βελτιώσει το Σχέδιο Ανάν, από το σημείο που το έφτασε διαπραγματευόμενος ο προκάτοχός του, Γλαύκος Κληρίδης. Μάλλον το ήθελε και χειρότερο, ώστε να ζητήσει στα δημοψηφίσματα από τον κυπριακό λαό να το απορρίψει.

Ατυχώς για τον Παπαδόπουλο και δυστυχώς για την Κύπρο, ο Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να παραμερίσει τον αρνητικό Ντενκτάς, για να αναλάβει την ηγεσία της Τ/κ κοινότητας ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ο οποίος παρουσιάστηκε ολοπρόθυμος για διαπραγμάτευση, σε αντίθεση με τον Παπαδόπουλο που ήταν διαρκώς εξαφανισμένος, με αποτέλεσμα το Σχέδιο Ανάν να διαμορφώνεται ετεροβαρώς υπέρ των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι κατέθεταν τις δικές τους θέσεις στους εκπροσώπους του Γ.Γ. του ΟΗΕ.

Όταν έφτασε η ώρα των δημοψηφισμάτων, τόσο ο Παπαδόπουλος όσο και ο Ντενκτάς κάλεσαν τις κοινότητές τους να πούν ένα ηχηρό ΟΧΙ στο σχέδιο Ανάν. Οι Ελληνοκύπριοι άκουσαν τον Παπαδόπουλο και είπαν το ηχηρό ΟΧΙ ενώ οι Τουρκοκύπριοι έγραψαν τον Ντενκτάς στα παλιά τους τα παπούτσια και είπαν ηχηρό ΝΑΙ. Από εκείνη τη στιγμή το βάρος της ευθύνης μετατέθηκε από τους ώμους της τουρκοκυπριακής πλευράς στους ώμους των Ελληνοκυπρίων.

Ήταν χωρίς αμφιβολία η μεγαλύτερή μας ήττα, στην μετά την τουρκική εισβολή ιστορία του Κυπριακού, μία ήττα για την οποία την ασήκωτη ευθύνη φέρει ο τότε πρόεδρος, με τις λανθασμένες του εκτιμήσεις πάνω στη σκακιέρα του εθνικού μας ζητήματος. Αν δεν ήθελε το Σχέδιο Ανάν, θα έπρεπε να είχε κάνει διαφορετικούς χειρισμούς, την ώρα που το απέρριψε ο Ντενκτάς και όχι να παίξει εκείνο το καταστροφικό blame game που αποδείχτηκε τελικά μπούμερανγκ για την πλευρά μας. Θυμίζω ότι αμέσως μετά, η Ε.Ε. μας επέβαλε τη νομιμοποίηση του εμπορίου των Τουρκοκυπρίων, με σφραγίδες ποιότητας του Τ/κ Εμπορικού Επιμελητηρίου, αντί της Κυπριακής Δημοκρατίας (αναβάθμιση ουσιαστικά του ψευδοκράτους), ενώ από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε μια ραγδαία και οργιώδης οικονομική ανάπτυξη στα κατεχόμενα, που αφαίρεσε από τους Τουρκοκύπριους την πίεση για αναζήτηση λύσης του Κυπριακού.

Συνεπώς για μένα πρόβλημα δεν ήταν η απόρριψη του “Πακέτου Ντενκτάς” και δεν θεωρώ πως με την απόρριψη χάσαμε την ευκαιρία για επιστροφή της Αμμοχώστου. Διότι η επιστροφή της Αμμοχώστου, με εκείνους τους όρους θα σήμαινε την οριστική διχοτόμηση και ταϊβανοποίηση του ψευδοκράτους. Το πρόβλημα ήταν η ανειλικρίνεια στις προθέσεις του τότε προέδρου, που κατέληξε σε πατατράκ, καθιστώντας τους Τουρκοκύπριους αφέντες (μαζί με την Τουρκία) στο βορρά και (ως πολίτες ταυτόχρονα και της Κυπριακής Δημοκρατίας) συνέταιρους στο νότο.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *