ΚΥΠΡΟΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ VS ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ (8)
Σήμερα θα σας μιλήσω για παράνοια. Την πολιτική παράνοια του 1964. Τα πριν από εκείνη τη χρονολογία σας τα είπα στα προηγούμενα βίντεο. Είμαστε λίγο μετά τα «ματωμένα Χριστούγεννα του 63», την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από τις κρατικές δομές της Κυπριακής Δημοκρατίας και τον εγκλεισμό τους στους θύλακές τους. Οι συγκρούσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων συνεχίζονταν και στις 4 Μαρτίου 1964 το Συμβούλιο Ασφαλείας ενέκρινε το ψήφισμα 186, το οποίο αναγνώριζε τη νομιμότητα και συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς τους Τουρκοκύπριους, αλλά με την σύσταση να καλέσει η κυβέρνηση Μακαρίου τις δύο κοινότητες σε συνομιλίες για σύντομη λύση του προβλήματος.
Ωστόσο οι συγκρούσεις συνεχίζονται. Άμαχοι, γυναίκες και παιδιά είναι ανάμεσα στα θύματα, από τη μια της τουρκοκυπριακής τρομοκρατικής οργάνωσης ΤΜΤ και από την άλλη των παραστρατιωτικών ομάδων που επέτρεψε τότε ο Μακάριος να φτιάξουν συνεργάτες του, όπως ο Γιωρκάτζης, ο Λυσσαρίδης και ο Σαμψών. Αργότερα, τον Ιούνιο του 1964 ο Γεώργιος Γρίβας επέστρεψε στην Κύπρο για να ιδρύσει και να οργανώσει την Εθνική Φρουρά.
Στο μεταξύ όμως, από τον Απρίλιο του 64 ο Γεώργιος Παπανδρέου άρχισε να αποστέλλει στην Κύπρο μυστικά την ελληνική μεραρχία. Μέχρι τον Οκτώβριο είχαν έρθει με τον οπλισμό τους οκτώμισι χιλιάδες Ελλαδίτες στρατιώτες συν άλλοι για την Εθνική Φρουρά, κάπου συνολικά γύρω στους 11 χιλιάδες.
Η ελληνική μεραρχία, δεν λάμβανε μέρος στις συγκρούσεις με τους Τουρκοκύπριους, γιατί υπαγόταν απευθείας στον Έλληνα πρωθυπουργό και ο Γεώργιος Παπανδρέου δεν ήθελε να συνεχίζονται τα επεισόδια. Ήθελε να βρεθεί σύντομα λύση γιατί καταλάβαινε πως το μόνο που εξυπηρετούσαν τα θλιβερότατα επεισόδια ήταν τα διχοτομικά σχέδια της Τουρκίας. Άλλωστε η μεραρχία ήρθε στην Κύπρο με την σιωπηρή έγκριση των Αμερικανών και με τη δικαιολογία ότι θα προστάτευε αποτελεσματικά την Κύπρο σε περίπτωση τουρκικής εισβολής. Η εκτίμησή μου είναι ότι οι Αμερικανοί ήθελαν να υπάρχει εδώ μια αποτρεπτική ελληνική δύναμη, για να μην κάνει η Τουρκία ανεξέλεγκτα απόβαση στην Κύπρο αλλά και για έναν άλλον λόγο: διότι ήθελαν να ελέγχουν τον Μακάριο. Ο Μακάριος ήθελε να δείχνει καλό πρόσωπο και στους Ρώσους και στους Αμερικάνους. Μάλιστα πήγε στην Ουάσιγκτον και συνάντησε τον Τζον Κένεντι το 1963. Όμως, για λόγους που σας είπα χτες οι Αμερικάνοι δεν του είχαν εμπιστοσύνη, φοβόνταν ότι έπαιζε το παιχνίδι της Μόσχας.
Παρά να κάνει παιχνίδι ο Μακάριος οι Αμερικανοί προτιμούσαν την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, ώστε να γίνει πλέον η Κύπρος το αβύθιστο αεροπλανοφόρο του ΝΑΤΟ στην ανατολική Μεσόγειο. Για τον ίδιο όμως λόγο ήταν σφόδρα εναντίον της Ένωσης η Σοβιετική Ένωση.
Στις 6 Ιουλίου ξεκίνησαν στην Γενεύη συνομιλίες ανάμεσα στις Εγγυήτριες Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία. Η Τουρκία κατέβηκε με απαιτήσεις, αφού στην Κύπρο Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι έπαιζαν το παιχνίδι της. Σκοτώνονταν μεταξύ τους για να έχει η Τουρκία ισχυρή πρόφαση να ζητά διχοτόμηση. Παρενέβησαν οι Αμερικανοί, με τον Υπουργό Εξωτερικών Ντιν Άτσεσον και πρότειναν Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, με εδαφικό αντάλλαγμα στην Τουρκία, η οποία ζήτησε κυρίαρχη βάση στην Καρπασία και αυτοκυβέρνηση των Τουρκοκυπρίων εκεί ζούσαν. Συνολικά έδαφος 27% αρχικά και μετά έπεσε στο 21%.
Ο Μακάριος είπε αμέσως όχι και η Σοβιετική Ένωση ακούγοντας για Ένωση Κύπρου-Ελλάδας εξέδωσε αυστηρή ανακοίνωση να μην ανακατεύονται ξένες δυνάμεις στα της Κύπρου. Τότε οι Αμερικανοί ψυλλιάστηκαν παραπάνω συμπαιγνία Μακαρίου-Μόσχας. Μετά τον βομβαρδισμό της Τηλλυρίας από την τουρκική αεροπορία στις 6 Αυγούστου 1964, οι Αμερικανοί επανήλθαν με επιστολή του προέδρου Τζόνσον στον Παπανδρέου, ότι θα προτείνουν μισθωμένη βάση στην Τουρκία αντί κυρίαρχη καθώς και μειωμένο έδαφος, όμως ο Μακάριος είπε ξανά όχι γιατί θεωρούσε πως οποιαδήποτε εδαφική παραχώρηση στην Τουρκία σήμαινε διπλή ένωση. οπότε αναγκάστηκε ο Παπανδρέου να απαντήσει αρνητικά, παρόλο που έλεγε «λες όχι όταν σου δίνουν ολόκληρη πολυκατοικία και σου ζητούν ένα διαμέρισμα»;
Μετά και το δεύτερο «όχι», ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πέτρος Γαρουφαλιάς μετέφερε στον Μακάριο πρόταση της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα να ανακηρύξουν μαζί η Κύπρος και η Ελλάδα την Ένωση πραξικοπηματικά, χωρίς να ρωτήσουν την Τουρκία. Ο Μακάριος κατάλαβε ότι επρόκειτο για αμερικανικό σχέδιο αλλά φοβήθηκε ότι ήταν παγίδα και νομίζω είχε δίκιο. Γιατί στο ημερολόγιο του εκείνες τις ημέρες, ο Τούρκος κρατικός σύμβουλος Νιχάτ Ερίμ έγραψε ότι ο Άτσεσον του είπε ανεπίσημα και «off the record» ότι οι Έλληνες θα κάνουν πραξικοπηματικά την Ένωση κι αμέσως μετά εσείς μπορείτε να κάνετε μια αιφνιδιαστική επέμβαση, να πάρετε το έδαφος που συζητούσαμε στο σχέδιο.
Σας θυμίζει αυτό κάτι από τα τραγικά γεγονότα του 1974;
Στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ποτέ σχέδιο Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα χωρίς αντάλλαγμα στην Τουρκία. Κάποιοι φίλοι που έγραψαν στα σχόλιά τους ότι το τελικό σχέδιο Άτσεσον ήταν μια τέτοια ευκαιρία, κάνουν λάθος. Υπάρχει στο ίντερνετ η τελευταία επιστολή που έστειλε το 2002 στο «Βήμα της Κυριακής» ο πρέσβης Ιωάννης Σωσσίδης, που ήταν διαπραγματευτής και υποστηρικτής του Σχεδίου Άτσεσον. Εκεί λέει ξεκάθαρα ότι τελικά οι Αμερικανοί υπαναχώρησαν από την πρότασή τους για μισθωμένη βάση στην Τουρκία και πήγαν πίσω στο αρχικό, δηλαδή στο να δοθεί κυρίαρχη βάση.
Συνεπώς, όποιος θέλει να πάρει θέση κατά πόσο ήταν σωστό ή λάθος που απορρίψαμε το σχέδιο Άτσεσον, το ερώτημα είναι μόνο ένα: Εφόσον όλοι τότε έλεγαν ο σκοπός παραμένει η Ένωση με την Ελλάδα, άξιζε τον κόπο να δίναμε ένα ποσοστό εδάφους στην Τουρκία, ασφαλώς λιγότερο από αυτό που κρατά, για να γίνει η Ένωση; Δεν παίρνω θέση, απλώς θέτω το ερώτημα.
Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι έλεγαν ψέματα στον λαό για την Ένωση ΟΛΟΙ! Και οι Μακαριακοί και οι αντιμακαριακοί-ενωτικοί. Κανένας δεν έλεγε την αλήθεια, και θα το αναλύσω αυτό στο επόμενο βίντεο.