Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε η κορυφαία στιγμή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Ήταν το ξύπνημα από το μακραίωνο λήθαργο, η παλιγγενεσία του ελληνικού έθνους. Είναι μια επέτειος την οποία δικαίως οι Έλληνες τιμούν με υπερηφάνεια. Έχει όμως καταστεί κατά καιρούς, όπως και στην εποχή μας, αντικείμενο καπηλείας από ανιστόρητους, αφελείς εθνικιστικούς κύκλους, οι οποίοι μπερδεύουν την ιστορία με τη μυθολογία κι αντλούν, μέσα από τη στρέβλωση, στρεβλά συμπεράσματα.
Ως λαός και πολύ περισσότερο οι ηγέτες μας, πρέπει με ευθυκρισία να αποτιμούμε (στο σύνολο αλλά και στα επιμέρους) την έναρξη, την εξέλιξη και κυρίως την τελεσφόρηση της Ελληνικής Επανάστασης, που επιτεύχθηκε με την βοήθεια της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, όταν ναυτικές τους μοίρες βύθισαν στο Ναβαρίνο τον στόλο του φοβερού Ιμπραήμ πασά, του στρατηλάτη που είχε καταπνίξει στο αίμα την επανάσταση.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ναυμαχία ξεκίνησε κατά λάθος. Αυτή μπορεί να ήταν η δικαιολογία. Οι Μεγάλες Δυνάμεις βύθισαν το στόλο διότι διέβλεψαν τους μελλοντικούς κινδύνους για την ευρύτερη περιοχή, από το συνδυασμό ισχύος και φιλοδοξίας του τρομερού Αιγύπτιου πρίγκιπα, που ενεργούσε εκ μέρους του πατέρα του, Μωχάμετ Άλι της Αιγύπτου και φυσικά του σουλτάνου της Κωνσταντινούπολης.
Η επανάσταση σώθηκε και τελεσφόρησε με τη βοήθεια των μεγάλων δυνάμεων, λόγω της καθοριστικής γεωπολιτικής συγκυρίας αλλά πρωτίστως διότι ο αγώνας των Ελλήνων για ελευθερία ενέπνευσε τους λαούς της Ευρώπης και τους διανοούμενους και επηρέασε καθοριστικά τους σχεδιασμούς των μεγάλων δυνάμεων, υπέρ της ελληνικής ανεξαρτησίας με ταυτόχρονο περιορισμό της ισχύος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η Ελληνική Επανάσταση δεν ήταν ένας αγνός αγώνας κι οι αγωνιστές δεν ήταν άγιοι. Στη διάρκειά της διαπράχθηκαν ωμότητες, έγιναν εγκλήματα, υπήρξε διχόνοια κι αλληλοσπαραγμός μεταξύ των Ελλήνων οπλαρχηγών κι η δίψα για την εξουσία ήταν φυσιολογική συνέπεια της ιδιοτέλειας και της απληστίας που χαρακτήριζε πολλούς ηγήτορες. Ο στρατηγός Μακρυγιάννης μιλά στα Απομνημονεύματά του με αφοπλιστική απλότητα κι αυθεντικότητα για όλα εκείνα: τις μεγάλες πράξεις ανδρείας κι ηρωισμού αλλά και για τις θλιβερές συνέπειες της μικρότητας.
Τα πιο πάνω, με κανένα τρόπο δεν είναι ικανά να συρρικνώσουν το ιστορικό μέγεθος, τη σημαντικότητα και το πνεύμα του μεγάλου εκείνου αγώνα. Διότι θλιβερές κι ανάξιες πράξεις ανθρώπινης αδυναμίας ενυπήρξαν σε όλα τα μεγάλα γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας. Οφείλουμε ωστόσο να τα ψηλαφούμε με εθνική αυτοκριτική διάθεση, ώστε τα παθήματα να μας γίνονται μαθήματα.
Εκείνο όμως που τιμούμε σήμερα, στην λαμπρή αυτή επέτειο, είναι το γεγονός ότι Ελληνική Επανάσταση οδήγησε το έθνος των Ελλήνων στη μεγαλύτερη νίκη της νεότερης ιστορίας του, στην ελευθερία και στην ανεξαρτησία, έπειτα από 2000 ολόκληρα χρόνια υποταγής σε τρεις διαδοχικές πολυεθνικές αυτοκρατορίες.