Τα Ιουλιανά του 1920, η «Μεγάλη Ιδέα», το λανθασμένο πολιτικό κριτήριο ενός ολόκληρου λαού και η πολιτική που οδηγεί σε Μικρασιατικές Καταστροφές όταν συγχέεται με την … ποίηση.

7:05 PM | | Comment 1

DRAGOYMISΟ Ίων Δραγούμης δολοφονήθηκε στις 31 Ιουλίου 1920, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα το ξενοδοχείο Hilton στην Αθήνα, από ένα στρατιωτικό απόσπασμα της φουράς του Ελευθέριου Βενιζέλου, έπειτα από έντονες φήμες ότι ο Βενιζέλος είχε δολοφονηθεί την προηγούμενη ημέρα στο Παρίσι.

Στην πραγματικότητα ο Βενιζέλος είχε τραυματιστεί ελαφρά στο χέρι, έπειτα από την αποτυχημένη εναντίον του απόπειρα δύο φιλοβασιλικών στρατιωτικών, την ώρα που ετοιμαζόταν να επιβιβαστεί στο Όριεντ Εξπρές, στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της γαλλικής πρωτεύουσας, για να επιστρέψει θριαμβευτής στην Ελλάδα, καθώς ολόκληρο το έθνος πανηγύριζε την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών (28 Ιουλίου 1920), που παραχωρούσε στην Ελλάδα σημαντικά εδάφη, όπως η Σμύρνη και η ανατολική Θράκη, μέχρι τις παρυφές της Κωνσταντινούπολης. Ήταν τότε που λέχθηκε το γνωστό «η Ελλάδα των 2 ηπείρων και των 5 θαλασσών”.

APOPEIRA BENIZELOUΤα δύο αυτά συγκλονιστικά γεγονότα, η απόπειρα εναντίον του Βενιζέλου και η δολοφονία του Δραγούμη, ονομάστηκαν Ιουλιανά κι υπήρξαν η κορύφωση του εθνικού διχασμού της περιόδου εκείνης του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, κατά την οποία ο εθνάρχης Βενιζέλος συντάχθηκε με τους συμμάχους ενώ η αντιπολίτευση ακολούθησε τον βασιλιά Κωνσταντίνο στην αντίθεσή του προς αυτή την πολιτική και υπέρ της ουδετερότητας της Ελλάδας.

Παρά την εξόφθαλμη επιτυχία της πολιτικής του Βενιζέλου, η αντιβενιζελική, φιλοβασιλική παράταξη όχι μόνο δεν τα έβαλε κάτω αλλά κορύφωσε την πολεμική της εναντίον του, κατηγορώντας τον ότι υπονόμευε το μέλλον της Ελλάδας στέλνοντας τα παιδιά της να πολεμούν στην Τουρκία.

Ο Ίων Δραγούμης, διπλωμάτης, πολιτικός και συγγραφέας, ήταν από τους θεωρητικούς της αντιβενιζελικής παράταξης, ένας από τους πλέον αγνούς και τίμιους εκφραστές του πολιτικού ρομαντισμού στην Ελλάδα στις αρχές του 20ου αιώνα, άκρως αντίθετος με τη ρεαλιστική, πραγματιστική φιλοσοφία και πολιτική του Βενιζέλου.

MEGALI IDEAΉταν εναντίον της Μεγάλης Ιδέας, όπως την αντιλαμβανόταν ο Βενιζέλος. Δεν πίστευε ότι έπρεπε να ελευθερωθούν οι ελληνικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά είχε την ακράδαντη πίστη ότι οι Έλληνες θα κατάφερναν κάποια στιγμή να … κυβερνήσουν την Οθωμανική αυτοκρατορία εκ των έσω και ότι ουσιαστικά μ’ αυτό τον τρόπο θα επανιδρυόταν η παλιά κραταιά Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Λόγω του βίαιου θανάτου του δεν πρόλαβε να δει το όραμά του να καταρρέει, λίγους μόνο μήνες μετά, όταν έπεσε ο σουλτάνος και ο Κεμάλ Ατατούρκ, ηγέτης των Νεοτούρκων, ίδρυσε τη σύγχρονη Τουρκία.

Στην πραγματικότητα ο Δραγούμης, λίγο εθνικιστής, λίγο σοσιαλιστής και πολύ ιδεαλιστής, είχε μια μπερδεμένη πολιτική φιλοσοφία, που συγκέραζε τα οξύμωρα συστατικά της σε ένα επίπεδο καθαρά και μόνο θεωρητικό, με τη χρήση ωραιότατα έως και συγκινητικά διατυπωμένων λεκτικών σχημάτων και συνθημάτων, αδιαφορώντας αν αυτές οι λεκτικές συνθέσεις είχαν πρακτικό αντίκρισμα ή όχι. Όπως συνήθως δηλαδή συμβαίνει με τους πολιτικούς εκείνους που αδυνατούν να διακρίνουν τις θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ της πολιτικής και της … ποίησης και συνήθως καλύπτουν το χάσμα μεταξύ ουτοπίας και πραγματικότητας με … επιπρόσθετα περιτέχνως διατυπωμένα λεκτικά σχήματα…

Μου θυμίζει με άλλα λόγια ο Δραγούμης τον Βάσο Λυσσαρίδη και γενικά αυτή τη σχολή σκέψης, που αδυνατεί να τοποθετήσει τα πράγματα στην πρακτική τους βάση και επιμένει σε θεωρίες που δεν εξαργυρώνοται μέσα στην ωμότητα της πολιτικής πραγματικότητας. Δεν είναι εξάλλου παράξενο το γεγονός ότι ο πολιτικός που αναβίωσε την σκέψη του Ίωνα Δραγούμη στην πιο πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου. Δεδηλωμένος θαυμαστής του παλιού πολιτικού, ο άψογος αυτός ρήτορας, που συγκινούσε και αυτοσυγκινιότανε με το ρητορικό του χάρισμα, αλλά στην πράξη υπήρξε ο πρόδρομος της – με γεωμετρική πρόοδο- αυξανόμενης κατρακύλας (σε επίπεδο πολιτικού ήθους αρχικά και οικονομικής ευρωστίας στη συνέχεια) της Ελλάδας. Η αποτυχία της πολιτικής Παπανδρέου, όπως αυτή αποδείχθηκε μέσα από τη βάσανο του χρόνου, δεν ήταν άσχετη με αυτό ακριβώς το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στα λόγια και στα έργα, όταν τα λόγια δεν διαθέτουν πρακτικό έρεισμα.

hellas1920Το λάθος τότε του Βενιζέλου ήταν ότι υπερτίμησε το πολιτικό κριτήριο του ελληνικού λαού. Πίστευε ότι θα μπορούσε να εξαργυρώσει με μια μεγάλη νίκη στις εκλογές την μεγάλη του επιτυχία της Ελλάδας των 2 ηπείρων και 5 θαλασσών. Γιαυτό εξάλλου και προχώρησε σε πρόωρες εκλογές λίγους μήνες μετά τη Συνθήκη των Σεβρών. Δυστυχώς για τον Βενιζέλο αλλά και για την Ελλάδα, ο ελληνικός λαός και προς έκπληξη όλων τότε, έδωσε την εξουσία στη βασιλική παράταξη…

Η αντιπολίτευση των ωραίων πολιτικών θεωριών και των μεγάλων λόγων, που κόντραρε διαρκώς την ρεαλιστική πολιτική του Βενιζέλου και μηδένιζε κάθε του επιτυχία, βρέθηκε να κυβερνά. Οι ωραίες θεωρίες του Δραγούμη, ότι δεν έπρεπε να απελευθερωθούν οι Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας διότι θα τα κατάφερναν μια μέρα να την κυβερνήσουν και να την κάνουν ξανά Βυζαντινή, δεν βοήθησαν και πολύ τη νέα κυβέρνηση, διότι στο μεταξύ η αυτοκρατορία έπαψε να υπάρχει, την εξουσία πήραν οι Νεότουρκοι και ο Δραγούμης ήταν νεκρός για να … σκεφτεί εναλλακτικά!

mikrasiatikh_katastrofhΛειτουργώντας λοιπόν εντελώς αντίθετα με το τι διακήρυσσε προηγουμένως, η φιλοβασιλική κυβέρνηση που δεν τύγχανε της υποστήριξης των μεγάλων δυνάμεων, λειτούργησε εντελώς αυθαίρετα και προσπάθησε, πέρα από τη Σμύρνη, που είχε δοθεί στην Ελλάδα, να κατακτήσει ολόκληρη την Τουρκία και την Άγκυρα μαζί, που ήταν η νέα πρωτεύουσα της χώρας. Το τι ακολούθησε είναι γνωστό. Ο στρατός του Ατατούρκ περικύκλωσε τον ελληνικό, τον αποδεκάτισε και στη συνέχεια προχώρησε στις σφαγές και το διωγμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Η παράταξη που κατηγορούσε τον Βενιζέλο ότι έστειλε τα Ελληνόπουλα στην … Τουρκία, έστειλε τελικά αυτά τα ίδια παιδιά σαν πρόβατα στη σφαγή και προκάλεσε την τεράστια εκείνη καταστροφή, που ξεσπίτωσε εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες, τη γνωστή στην ιστορία μας ως “Μικρασιατική Καταστροφή“.

benizelos1Μοιραία κάνω τις συγκρίσεις ανάμεσα από τη μια στον συγκροτημένο τρόπο σκέψης του Ελευθέριου Βενιζέλου, που ήταν ένας γνήσιος πατριώτης και ταυτόχρονα ρεαλιστής πολιτικός, με ικανότητα και φρονιμάδα να χειριστεί επ’ ωφελεια της πατρίδας του τα διεθνή συμφέροντα και να κερδίζει τις εθνικές υποθέσεις κι από την άλλη στον άκρως θεωρητικό, εθνικιστικό, μαξιμαλιστικό και εν τέλει ανερμάτιστο τρόπο σκέψης εκείνων που νομίζουν ότι οι δικές τους θεωρίες είναι θεόπεμπτες αλήθειες, διότι στηρίζονται «στο δίκαιο» και «στα εθνικά ιδανικά» ενώ στο τέλος οδηγούν το έθνος στις χειρότερες ήττες.

Αυτοί οι δύο αντίθετοι τρόποι σκέψης ισχύουν και στο κυπριακό πρόβλημα εδώ και πάνω από 60 χρόνια και δεν είναι καθόλου περίεργο το γεγονός ότι μείναμε με την Κύπρο μισή και στο τέλος θα τη χάσουμε, όπως χάσαμε τη Μικρασία, μια ελληνική πατρίδα με ιστορία χιλιετιών.

 

 

Comments

  1. Anonymous says:

    Η φιλοσοφια του Βενιζελου ητανε πολυ σωστη και προ παντος η αναφορα οτι δεν ηθελε να μεταφερει τον Ελληνικο πληθυσμο απο την Μικρα Ασια.Σε καθε εξυπνο ελληνα θα βρεθουν σαραντα βλακες.Και αυτοι πολυλογαδες (κατα τον Δημοκριτο ΚΙΒΔΗΛΟΙ με την γλωσσα τους μονον εκαμαν και καμνουν μεγαλη ζημια στο εθνος μας.Δεν ειναι απο τετοιου ειδους ανθρωπων που καταστρφηκε και η Κυπρος.Αλλα δεν το πραδεχονται.Δεν εχουν τον κοινο νουν.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *