Ήταν η θανάσιμη γοητεία της Βαρβάρας που σκότωσε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα; Εννοώ ήταν η πολιτική επιρροή που άσκησε πάνω στον Μακάριο η Barbara Castle, όταν τον συνάντησε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1958; Συνεχίζοντας από το σημείο που μείναμε στο προηγούμενο βίντεο, με τον αριθμό 4, θα έλεγα πως το γιατί ο Μακάριος άλλαξε αιφνιδιαστικά τον εθνικό μας στόχο από την Ένωση στην Ανεξαρτησία στη συνάντησή του με την Βρετανίδα πολιτικό, δεν είναι δύσκολο να ερμηνευτεί ευλόγως, με πολιτικούς όρους, αν και κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι ήταν πραγματικά αυτό που τον έκανε να αλλάξει ρότα.
Ήταν η θανάσιμη γοητεία της Βαρβάρας που σκότωσε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα; Εννοώ ήταν η πολιτική επιρροή που άσκησε πάνω στον Μακάριο η Barbara Castle, όταν τον συνάντησε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1958; Συνεχίζοντας από το σημείο που μείναμε στο προηγούμενο βίντεο, με τον αριθμό 4, θα έλεγα πως το γιατί ο Μακάριος άλλαξε αιφνιδιαστικά τον εθνικό μας στόχο από την Ένωση στην Ανεξαρτησία στη συνάντησή του με την Βρετανίδα πολιτικό, δεν είναι δύσκολο να ερμηνευτεί ευλόγως, με πολιτικούς όρους, αν και κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι ήταν πραγματικά αυτό που τον έκανε να αλλάξει ρότα. Η αλήθεια είναι ότι η λύση της Ανεξαρτησίας αντί της Ένωσης ήταν πολύ πιο εύκολος στόχος, ενώ αντίθετα ο στόχος της καθαρής Ένωσης, χωρίς παραχώρηση εδάφους ή άλλων ανταλλαγμάτων στην Τουρκία, φαινόταν ανέφικτος. (Στα επόμενα βίντεο θα δούμε ότι η ιδέα να παραχωρηθεί στην Τουρκία έδαφος, με τη μορφή κυρίαρχης βάσης, προκειμένου να ενωθεί το μεγαλύτερο μέρος της Κύπρου με την Ελλάδα, ήταν κάτι που φαίνονταν διατεθειμένοι να δεχτούν πολλοί στην Ελλάδα και στην Κύπρο, ανάμεσά τους και ο Γεώργιος Γρίβας). Σε μια εποχή που οι βρετανικές αποικίες ελευθερώνονταν η μία μετά την άλλη, η διεθνής κοινότητα θεωρούσε λογικό να ελευθερωθεί και η Κύπρος. Όμως οι μεγάλες δυνάμεις έβλεπαν και τις αντιδράσεις της Τουρκίας, που δεν ήθελε την Ελλάδα, μετά την ένωσή της με την Κύπρο, να εκτείνεται από το Αιγαίο μέχρι την ανατολική Μεσόγειο, αποκλείοντας την Τουρκία από τη νευραλγική αυτή περιοχή. Η Τουρκία πρόβαλε από την πρώτη στιγμή το αίτημα της διχοτόμησης. Είναι γνωστές οι επιθέσεις Τούρκων εθνικιστών στην Κωνσταντινούπολη εις βάρος των Ελλήνων της Πόλης, όταν ξεκίνησε ο αγώνας της ΕΟΚΑ το 1955 καθώς και οι διαδηλώσεις με σύνθημα «Διχοτόμηση ή θάνατος». Επίσης είχαν ξεκινήσει και οι δικοινοτικές συγκρούσεις στην Κύπρο, όταν ιδρύθηκε η τρομοκρατική οργάνωση ΤΜΤ και οι Τουρκοκύπριοι άρχισαν να εξοπλίζονται. Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Χάρολντ Μακμίλλαν παρουσίασε τον Ιούνιο του 1958 σχέδιο διχοτόμησης της Κύπρου και απειλούσε ότι θα το εφαρμόσει μονομερώς αν δεν βρεθεί λύση του Κυπριακού. Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν ήταν παράξενο το γεγονός ότι ο Μακάριος έκανε την απότομη στροφή 180 μοιρών προς την ανεξαρτησία. Πάντως αυτή του η κίνηση τον έφερε σε ρήξη πλέον και με την δεξιά παράταξη στην Κύπρο, μέρος της οποίας δεν τον συγχωρέσε ποτέ, θεωρώντας τον επίορκο. Ενημερώνοντας εκ των υστέρων με επιστολή τον Γεώργιο Γρίβα, ο Μακάριος του έγραψε, ανάμεσα σε άλλα, ότι άλλαξε ρότα γιατί δεν είχε αρκετή στήριξη από την ελληνική κυβέρνηση στο αίτημα της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Για το αν ισχύει αυτό θα μιλήσουμε στο επόμενο βίντεο με τίτλο «Πενήντα Χρόνια Μετά (6)». Θα μιλήσουμε επίσης για τις συμφωνίες Ζυρίχης Λονδίνου και για την επόμενη τους μέρα. Πώς δηλαδή ξεκίνησε η ζωή της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η αλήθεια είναι ότι η λύση της Ανεξαρτησίας αντί της Ένωσης ήταν πολύ πιο εύκολος στόχος, ενώ αντίθετα ο στόχος της καθαρής Ένωσης, χωρίς παραχώρηση εδάφους ή άλλων ανταλλαγμάτων στην Τουρκία, φαινόταν ανέφικτος. (Στα επόμενα βίντεο θα δούμε ότι η ιδέα να παραχωρηθεί στην Τουρκία έδαφος, με τη μορφή κυρίαρχης βάσης, προκειμένου να ενωθεί το μεγαλύτερο μέρος της Κύπρου με την Ελλάδα, ήταν κάτι που φαίνονταν διατεθειμένοι να δεχτούν πολλοί στην Ελλάδα και στην Κύπρο, ανάμεσά τους και ο Γεώργιος Γρίβας).
Σε μια εποχή που οι βρετανικές αποικίες ελευθερώνονταν η μία μετά την άλλη, η διεθνής κοινότητα θεωρούσε λογικό να ελευθερωθεί και η Κύπρος. Όμως οι μεγάλες δυνάμεις έβλεπαν και τις αντιδράσεις της Τουρκίας, που δεν ήθελε την Ελλάδα, μετά την ένωσή της με την Κύπρο, να εκτείνεται από το Αιγαίο μέχρι την ανατολική Μεσόγειο, αποκλείοντας την Τουρκία από τη νευραλγική αυτή περιοχή.
Η Τουρκία πρόβαλε από την πρώτη στιγμή το αίτημα της διχοτόμησης. Είναι γνωστές οι επιθέσεις Τούρκων εθνικιστών στην Κωνσταντινούπολη εις βάρος των Ελλήνων της Πόλης, όταν ξεκίνησε ο αγώνας της ΕΟΚΑ το 1955 καθώς και οι διαδηλώσεις με σύνθημα «Διχοτόμηση ή θάνατος». Επίσης είχαν ξεκινήσει και οι δικοινοτικές συγκρούσεις στην Κύπρο, όταν ιδρύθηκε η τρομοκρατική οργάνωση ΤΜΤ και οι Τουρκοκύπριοι άρχισαν να εξοπλίζονται.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Χάρολντ Μακμίλλαν παρουσίασε τον Ιούνιο του 1958 σχέδιο διχοτόμησης της Κύπρου και απειλούσε ότι θα το εφαρμόσει μονομερώς αν δεν βρεθεί λύση του Κυπριακού. Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν ήταν παράξενο το γεγονός ότι ο Μακάριος έκανε την απότομη στροφή 180 μοιρών προς την ανεξαρτησία.
Πάντως αυτή του η κίνηση τον έφερε σε ρήξη πλέον και με την δεξιά παράταξη στην Κύπρο, μέρος της οποίας δεν τον συγχωρέσε ποτέ, θεωρώντας τον επίορκο. Ενημερώνοντας εκ των υστέρων με επιστολή τον Γεώργιο Γρίβα, ο Μακάριος του έγραψε, ανάμεσα σε άλλα, ότι άλλαξε ρότα γιατί δεν είχε αρκετή στήριξη από την ελληνική κυβέρνηση στο αίτημα της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.
Για το αν ισχύει αυτό θα μιλήσουμε στο επόμενο βίντεο με τίτλο «Πενήντα Χρόνια Μετά (6)». Θα μιλήσουμε επίσης για τις συμφωνίες Ζυρίχης Λονδίνου και για την επόμενη τους μέρα. Πώς δηλαδή ξεκίνησε η ζωή της Κυπριακής Δημοκρατίας.
