Όπως κάθε χρόνο, έτσι και στη φετινή επέτειο της ανακήρυξης του ψευδοκράτους, θυμήθηκα τα γεγονότα εκείνης της χρονιάς, με την ίδια πικρή γεύση για το πού οδήγησαν την πατρίδα μας ανάξιες και ανεύθυνες ηγεσίες. Θυμάμαι λοιπόν ότι το 1983, είχε υποβάλει ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Χαβιέ Πέρες Ντε Κουεγιάρ τους “Δείκτες”, ένα σχέδιο με προτάσεις για την εδαφική και τη συνταγματική πτυχή του Κυπριακού.
Ο Κουεγιάρ, πριν γίνει Γ.Γ., έζησε για μερικά χρόνια στην Κύπρο, ως ειδικός αντιπρόσωπος του προηγούμενου Γ.Γ., Κουρτ Βάλτχαϊμ, ο οποίος δύο χρόνια νωρίτερα είχε υποβάλει ένα άλλο σχέδιο για λύση του Κυπριακού, τις λεγόμενες “Ιδέες Βάλτχαϊμ”.
Στα χρόνια της διαμονής του στο νησί μας, ο Κουεγιάρ, έκανε φιλίες με τους πολιτικούς μας και ιδιαίτερα με τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Μετά, όταν έγινε Γ.Γ. του ΟΗΕ, υπέβαλε τους “Δείκτες”, σε μια προσπάθεια να προτείνει λύση του Κυπριακού.
Στη γελοιογραφία εκείνης της εποχής του καταπληκτικού Γιώργου Μαυρογένη, απεικονίζονται οι Σπύρος Κυπριανού, Εζεκίας Παπαϊωάννου, Γλαύκος Κληρίδης και Βάσος Λυσσαρίδης, ενώ στο βάθος ο βρακάς Ττόφαλλος – δηλαδή ο μέσος Κυπραίος- κοιτάζει προβληματισμένος τους ηγέτες του να προσπαθούν να βγάλουν ο ένας τα μάτια του άλλου με τους …”Δείκτες”!
Όπως …πάντα, έτσι και τότε, ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ ήταν πρόθυμοι να το συζητήσουν το θέμα, ενώ από την άλλη πλευρά το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ το απέρριψαν μονομιάς και ασυζητητί. Θυμάμαι τότε ότι ο Γλαύκος Κληρίδης προειδοποιούσε ότι, αν δεν δείξουμε καλή διάθεση, ο Ραούφ Ντενκτάς θα βρει την ευκαιρία να ανακηρύξει “ανεξάρτητο κράτος”, γεγονός που θα δυσκολέψει πολύ το ενδεχόμενο θετικής έκβασης του Κυπριακού προβλήματος. Ο Σπύρος Κυπριανού, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, απέρριψε αμέσως το σχέδιο προκαλώντας την παραίτηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Ρολάνδη, που ήταν υπέρ του διαλόγου. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος, πρόεδρος τότε της Ένωσης Κέντρου, απέρριψε επίσης τους “Δείκτες” και μάλιστα αργότερα έγραψε σε ένα του άρθρο για τον (προσωπικό του φίλο) Γ.Γ. του ΟΗΕ ότι είχε “αδυναμίες προσωπικού χαρακτήρος” αφήνοντας ξεκάθαρα να νοηθεί ότι ήταν ο Κουεγιάρ ομοφυλόφυλος!
Ο Βάσος Λυσσαρίδης ήταν (όπως πάντα) λάβρος εναντίον του σχεδίου και θυμάμαι πάρα πολύ καλά ότι κατηγορούσε τον Κληρίδη ότι κινδυνολογούσε όταν προειδοποιούσε ότι θα ανακηρυχθεί τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος! Πρέπει να σημειώσω ότι είχα ακούσει αυτή τη δήλωση Λυσσαρίδη από το δελτίο ειδήσεων του ΡΙΚ το βράδυ της 14ης Νοεμβρίου και την επόμενη ακριβώς ημέρα ανακηρύχθηκε το ψευδοκράτος! Το πιο … κουφό – αν μου επιτρέπετε την αδόκιμη αυτή έκφραση- ήταν ότι, μετά την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, όλοι εκείνοι που κατηγορούσαν τον Κληρίδη ότι κινδυνολογούσε, τον κατηγόρησαν σαν υπεύθυνο για την ανακήρυξη, ότι τάχα ο Κληρίδης έδωσε την ιδέα στον Ντενκτάς.
Τι να πω; Απλά θα ήθελα να θυμίσω ότι τότε δεν υπήρχαν ακόμα έποικοι, δεν είχε ανακηρυχθεί το ψευδοκράτος, δεν είχε χτιστεί ολόκληρος ο Βορράς απ’ άκρη σ’ άκρη με τουριστικά καταλύματα και ότι τότε υπήρχε ακόμα ελπίδα να ενωθεί η Κύπρος. Σήμερα απλά περιμένουμε πότε οι έποικοι θα γίνουν περισσότεροι από εμάς και θα ζητήσουν να κυβερνήσουν ολόκληρη την Κύπρο, ως πλειοψηφία. Εκτός βέβαια αν μας ελεήσει ο Θεός και βρούμε επιτέλους μια έντιμη, λειτουργική λύση στο Κυπριακό, για να καταφέρουμε να σώσουμε αυτό τον τόπο.