ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ
Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου 1940 ο Έλληνας πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς απέρριψε το τελεσίγραφο του “Ντούτσε” του ιταλικού φασισμού, Μπενίτο Μουσολίνι, για παράδοση της Ελλάδας στον στρατό της Ιταλίας.
Οι Έλληνες έφεδροι κλήθηκαν αμέσως στα όπλα για να πλαισιώσουν έναν καλά εξοπλισμένο στρατό που είχε ήδη αρχίσει από το 1936 να οργανώνεται σε επαγγελματική βάση. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου (1936) είχε γενικά δώσει έμφαση στην τεχνοκρατική αναδιάρθρωση των δομών της χώρας, με διορισμό ικανών επιστημόνων σε καίρια πόστα και ίσως αυτό να ήταν το μόνο καλό για την ανάπτυξη της Ελλάδας, μέσα σε ένα πιεστικό καθεστώς που έμοιαζε πολύ με τον φασισμό/ναζισμό καθώς και με τις δικτατορίες της Ισπανίας και Πορτογαλίας.
Παρά τον σαφέστατο ολοκληρωτικό και εθνικιστικό ιδεολογικό προσανατολισμό του, ο Μεταξάς ήταν επίσης πιστά αφοσιωμένος στην συμμαχία της Ελλάδας με την Μεγάλη Βρετανία, η οποία ήταν επικεφαλής των δημοκρατικών δυνάμεων κόντρα στον ναζισμό-φασισμό, που είχε σκεπάσει σαν κατάμαυρο σύννεφο την Ευρώπη. Ήταν από τους λίγους τότε στην Ευρώπη που πιστευαν ότι στο τέλος οι Σύμμαχοι θα νικούσαν την ναζιστική λαίλαπα. Συνεπώς η απόφασή του να πει όχι στον άξονα ασφαλώς είχε να κάνει και με αυτή του την πολιτική εκτίμηση.
Όμως αναμφίβολα το ΟΧΙ του Μεταξά στο φασιστικό τελεσίγραφο ανέδειξε την εθνική αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια των Ελλήνων. Η μεγάλη νίκη του ελληνικού στρατού επί του ιταλικού στην Ελληνοαλβανική μεθόριο και κυρίως η αντεπίθεση των Ελλήνων, με κατάληψη πόλεων της Βορείου Ηπείρου στην Αλβανία, όπως η Κορυτσά, οι Άγιοι Σαράντα, η Χιμάρα και το Αργυρόκαστρο, αποτελεί τεράστιο σταθμό ιστορικής αναφοράς και δίκαια πρέπει να τιμάται ως μια από τις μεγαλύτερες νίκες των Ελλήνων από την αρχαία εποχή των περσικών επιδρομών μέχρι τον 20ό αιώνα.
Η ήττα από τον απείρως ισχυρότερο γερμανικό στρατό, ένα χρόνο αργότερα, ήταν μια αναπόφευκτη εξέλιξη, ωστόσο ακόμη κι αυτή, η καθυστέρηση στην οποία υποχρεώθηκε ο Χίτλερ προκειμένου να αντιμετωπίσει την Ελλάδα, συνέβαλε, όπως υποστηρίζουν έγκριτοι ιστορικοί, στον αποδεκατισμό των Γερμανών στη Σοβιετική Ένωση, μέσα στη δριμύτητα του ρωσικού χειμώνα.