«Δεν μπορώ να κοιμηθώ τα βράδια από την έγνοια μου» είπε την περασμένη Τρίτη o Διευθύνων Σύμβουλος της Google, Sundar Pichai, μιλώντας για τη ραγδαία εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), με την εντυπωσιακή, πρόσφατη εμφάνιση του ChatGTP. Από την πλευρά του ο Elon Musk ζήτησε να τεθούν σε παύση για 6 μήνες οι οποιεσδήποτε ενέργειες, για περαιτέρω ανάπτυξη των νέων εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης, μέχρι να στηθούν μηχανισμοί ελέγχου, διότι, όπως είπε, η Artificial Intelligence αποτελεί αυτή τη στιγμή τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα.
Η Τεχνητή νοημοσύνη είναι η «επιστήμη και μεθοδολογία της δημιουργίας νοημόνων μηχανών» (μηχανών που σκέφτονται) κατά τον επιστήμονα στον τομέα της Πληροφορικής, μαθηματικό Τζων Μακάρθι. Ενώ η τεχνολογία αυτή εξελισσόταν αργά και σταθερά εδώ και δεκαετίες, ξαφνικά πριν από 7 μήνες, στις 30 Νοεμβρίου του 2022, έκανε ένα «μπουμ», που συντάραξε σε όλο τον πλανήτη όσους παρακολουθούν τις εξελίξεις της τεχνολογίας. Η OpenAI, που ασχολείται με το αντικείμενο, διέθεσε στο ίντερνετ πρόσβαση των χρηστών στο λεγόμενο ChatGTP. Τι είναι αυτό;
Πρόκειται για ένα «δωμάτιο συνομιλίας» (chat room) στο οποίο μπαίνεις και συνομιλείς στην πραγματικότητα με ένα μηχάνημα, ένα Generative pre-trained transformer (Παραγωγικό Προεκπαιδευμένο Μετασχηματιστή) που ανήκει στην τεχνολογία των λεγόμενων Large Language Model (ευρειών γλωσσικών μοντέλων). Συνομιλείς κανονικά με αυτό το μηχάνημα, το ρωτάς και σου απαντά, λες κι είναι άνθρωπος. Σου λέει όχι μόνο πληροφορίες αλλά και τη γνώμη του, με βάση δεδομένα που συλλέγει από μια ευρεία βάση δεδομένων, που είναι καταχωρημένα σε εκατομμύρια site στο ίντερνετ. Είναι επίσης εκπληκτική η ταχύτητα με την οποία σου απαντά, σαν ένας άνθρωπος που είχε έτοιμη την απάντηση από πριν, διότι ήξερε τι θα τον ρωτήσεις.
Κι ενώ βρισκόμαστε μόλις στους πρώτους μήνες αυτής της ιστορικής επανάστασης, στον τομέα της Πληροφορικής, οι εταιρίες που ασχολούνται με το αντικείμενο, ανάμεσά τους βεβαίως η Microsoft, που συμμάχησε με την OpenAI, η Google και η Apple, ξεκίνησαν ήδη ένα φρενήρη αγώνα δρόμου, ποια θα αναπτύξει γρηγορότερα την απίστευτη αυτή νέα διάσταση της τεχνητής νοημοσύνης. Η οποία είναι τόσο απίστευτη ώστε και οι ίδιοι οι επιστήμονες, που ασχολούνται με το αντικείμενο, να μην έχουν ακόμη καταλάβει πώς ακριβώς λειτουργεί με τέτοια ταχύτητα αυτή η ανακάλυψη και γιατί μερικές φορές παρουσιάζει «περίεργες συμπεριφορές» κατά τη συνομιλία. Χαρακτηριστικά ο CEO της Google παραδέχτηκε ότι «δεν μπορούμε να καταλάβουμε εντελώς τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί αυτό το πράγμα, όμως το ίδιο συμβαίνει και με τον ανθρώπινο εγκέφαλο, έτσι δεν είναι;». Η δήλωση μαρτυρεί την αμηχανία στην οποία βρίσκονται εκείνοι οι οποίοι ωστόσο, την ίδια στιγμή, προσπαθούν να αναπτύξουν και να λανσάρουν έγκαιρα νέες εφαρμογές πάνω σ’ αυτό το μοντέλο.
Δυο ειδήσεις των τελευταίων ημερών, φανερώνουν πώς η νέα αυτή μορφή της τεχνητής νοημοσύνης, προχώρησε πέρα από τη συνομιλία και σε άλλες χρήσεις. Ο Γερμανός φωτογράφος Boris Eldagsen, αρνήθηκε αυτή την εβδομάδα να παραλάβει ένα πολύ σημαντικό διεθνές βραβείο φωτογραφίας, όταν αποκάλυψε ότι την περίεργη φωτογραφία που βλέπετε, την έφτιαξε όχι ο ίδιος αλλά η τεχνητή νοημοσύνη, με δικές του οδηγίες, τις οποίες καταχώρησε στο ChatGTP. Παρομοίως κάποιοι κυκλοφόρησαν τραγούδια στο ίντερνετ με τις φωνές του Drake και του Eminem, χωρίς οι δύο αυτοί σταρ να έχουν ιδέα. Τα έφτιαξε η τεχνητή νοημοσύνη. Ήδη πολλές εταιρίες άρχισαν να διαφημίζουν εφαρμογές με τις οποίες μπορείς κι εσύ να κάνεις τη φωνή σου πανομοιότυπη με του τραγουδιστή που θαυμάζεις…
Κάπου εδώ αρχίζει ο μεγάλος κίνδυνος για τον οποίο μίλησαν ο CEO της Google, ο Elon Musk και άλλοι. Στην εποχή των fake news, τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα όταν πια ο καθένας θα μπορεί να σερβίρει για αληθινή μια τελείως ψεύτικη είδηση και να τη συνοδεύει μάλιστα με βίντεο και φωτογραφίες, που θα παρουσιάζουν πραγματικά πρόσωπα να κάνουν ή να λένε πράγματα που δεν έκαναν και δεν είπαν ποτέ. Ο Elon Musk είπε χτες ότι θα φτιάξει το TruthGTP, σε αντιδιαστολή με το υφιστάμενο ChatGTP, του οποίου η αξιοπιστία τίθεται προς το παρόν εν αμφιβόλω, για τους λόγους που έγραψα πιο πάνω, αλλά και γιατί αντλεί τις πληροφορίες του από το ίντερνετ, στο οποίο υπάρχουν βεβαίως και τα fake news. Άρχισαν επίσης να τίθενται ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων, αφού η τεχνητή νοημοσύνη, για να απαντήσει ή για να φτιάξει κάτι, αντλεί δεδομένα από πνευματική εργασία που έκαναν συγκεκριμένοι άνθρωποι και την ανέβασαν στο διαδίκτυο.
Ο Sandar Pichai της Google ζήτησε να τεθεί η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης κάτω από τον έλεγχο μιας διεθνούς συνθήκης, ανάλογης με εκείνη που διέπει την ανάπτυξη και τη χρήση των πυρηνικών όπλων, τοποθετώντας τον κίνδυνο στο κόκκινο, όπως έκανε άλλωστε και ο Elon Musk. Αλλά οι δηλώσεις αυτές είναι μάλλον ποντιοπιλατικές, τύπου «νίπτω τας χείρας μου». Κανένας δεν πρέπει να έχει αμφιβολία ότι η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης θα είναι ταχύτατη και πολύ σύντομα, στους επόμενους μήνες δηλαδή, η τεράστια αυτή ενέργεια στον τομέα της Πληροφορικής, που είναι αντίστοιχη με την πυρηνική ενέργεια στον τομέα της Φυσικής, θα τεθεί σε επαγγελματική και δημιουργική χρήση. Είτε για θετική και ωφέλιμη για την ανθρωπότητα χρήση, είτε για κακή και επιβλαβή.
Πάντως να την εμποδίσει κανείς, δεν έχει τη δύναμη. Το ποτάμι δεν πάει πίσω, κι αν ακόμη του φτιάξεις φράκτη, δε μπορείς να το σταματήσεις. Πολλά επαγγέλματα θα πάψουν να υπάρχουν, στα επόμενα λίγα χρόνια, γιατί θα τα αντικαταστήσει η τεχνητή νοημοσύνη, από την άλλη όμως οι επαγγελματίες, στα επαγγέλματα που θα συνεχίσουν να υφίστανται, θα αποκτήσουν ένα απίστευτο εργαλείο, που θα κάνει τη δουλειά τους αρτιότερη και γρηγορότερη. Εν πάση περιπτώσει μιλάμε για μια νέα εποχή της ανθρωπότητας και μακάρι η τεχνητή νοημοσύνη να αποδειχτεί ευχή και όχι κατάρα.