Η δεύτερη συνάντηση Αναστασιάδη – Ακιντζί στην Ελβετία στις 20 Νοεμβρίου είναι εξαιρετικά κρίσιμη, διότι η πιθανότητα να φτάσουν σε συμφωνία στο εδαφικό είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης ζήτησε αναβολή μίας εβδομάδας για να ενημερώσει την πολιτική ηγεσία, ούτως ώστε επιστρέφοντας στο Μοντ Πελεράν κι εφόσον βέβαια πάρει ένα καλό χάρτη από τον Ακιντζί, να βγάλει από το χαρτοφύλακά του την ημερομηνία για την πολυμερή διάσκεψη για την ασφάλεια, που θα είναι και το τελευταίο βήμα, για να φτάσουμε σε μια τελική, συνολική διευθέτηση του εθνικού μας ζητήματος.
Τα κόμματα πρέπει σε τούτη την κρίσιμη ώρα να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να καταλάβουν ότι τα ψέματα έχουν τελειώσει. Προπαντός να το πάρουν απόφαση ότι σε στιγμές που κρίνεται το μέλλον εμάς και των παιδιών μας σε τούτο τον τόπο, οι κομματικοί τακτικισμοί δεν έχουν θέση. Πρέπει να αντιμετωπίσουν την κατάσταση ως εξαιρετικά κρίσιμη και ιστορικά κομβική. Δεν εννοώ ότι πρέπει ντε και καλά να συμφωνήσουν με τον πρόεδρο, εννοώ ότι πρέπει να τοποθετηθούν με ύψιστο αίσθημα ευθύνης ζυγίζοντας κάθε τους διατύπωση με τη βαρύτητα που απαιτείται σε ιστορικές στιγμές.
Διότι αυτή τη φορά δεν μας παίρνει να χάσουμε. Πρέπει οπωσδήποτε να κερδίσουμε. Είτε εξασφαλίζοντας επιτέλους μια λειτουργική και έντιμη λύση, είτε εξασφαλίζοντας χρόνο χωρίς τον κίνδυνο αναβάθμισης του ψευδοκράτους κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο εφόσον δεν χρεωθούμε εμείς την ευθύνη μίας ενδεχόμενης αποτυχίας. Γιατί σ’ αυτό ακριβώς το σημείο βρισκόμαστε: Ο Αναστασιάδης κυριολεκτικά κρατά στα χέρια του τις τύχες μας και συνεπώς το παραμικρό λάθος μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά επιζήμιο.
Ορθώς τα κόμματα πιέζουν, έτσι όφειλαν να κάνουν, διότι δίνουν και στον πρόεδρο τη δυνατότητα να επικαλείται τις αντιδράσεις τους, όταν δέχεται πιέσεις στο τραπέζι των συνομιλιών για υποχωρήσεις. Τον ενισχύουν στην μάχη που δίνει για να διεκδικήσει μια έντιμη και λειτουργική λύση προς όφελος όλων των Κυπρίων, μια μάχη που ο κ. Αναστασιάδης δίνει μέχρι τώρα με μεγάλη επιτυχία, παραμένοντας σταθερά διεκδικητικός και ταυτόχρονα εξαιρετικά συνεργάσιμος και ειλικρινής στην προσπάθεια που καταβάλλεται για λύση.
Όταν όμως οι αντιδράσεις των κομμάτων ξεπερνούν τα όρια της πραγματικότητας και υπεισέρχονται στη σφαίρα της κινδυνολογίας, των διαστρεβλώσεων, της καταστροφολογίας και της δημιουργίας πλαστών διλημμάτων, υφίσταται διαρκώς ο κίνδυνος να εξωθήσουν τον πρόεδρο στο λάθος. Στο μοιραίο εκείνο λάθος που θα εκθέσει τη δική μας πλευρά, θα απενοχοποιήσει την Τουρκία και θα ανοίξει το δρόμο για αναβάθμιση του ψευδοκράτους και μονιμοποίηση (βλέπε νομιμοποίηση) της διχοτόμησης.
Σε ό.τι αφορά την ουσία της διαπραγμάτευσης, η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν διαθέτει άλλα περιθώρια υποχωρήσεων. Πρώτα πρώτα το γεγονός ότι αποδεχτήκαμε την μετατροπή του κράτους σε ομοσπονδιακό με δύο περιοχές, ήταν από μόνο του μια κολοσσιαία υποχώρηση. Δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω από τα κριτήρια που έχουμε θέσει κι αποτελούν τα έσχατα όρια των δικών μας εδαφικών παραχωρήσεων. Εκατό χιλιάδες εκτοπισμένοι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα επιστροφής των σπιτιών και των περιουσιών τους σε έδαφος της ελληνοκυπριακής πολιτείας. Οι ακτογραμμές πρέπει να αναδιαμορφωθούν, διότι δεν αντέχει σε καμία λογική η μικρότερη πολιτεία να έχει μεγαλύτερη ακτογραμμή (τουριστικά ή άλλως πως εκμεταλλεύσιμη).
Το συνολικό πακέτο λύσης πρέπει να είναι καλύτερο από το σχέδιο Ανάν κι οι μέχρι σήμερα συγκλίσεις καθιστούν εφικτό αυτό το στόχο. Η οικοδομική ανάπτυξη στα κατεχόμενα από το 2004 μέχρι σήμερα αναμφίβολα δυσχεραίνει την προσπάθεια του προέδρου Αναστασιάδη στο εδαφικό και το περιουσιακό, όμως θα αποτελούσε αδικαιολόγητη υπαναχώρηση της τουρκικής πλευράς τυχόν άρνησή της να δεχτεί τις εδαφικές αναπροσαρμογές που δέχτηκαν το 2004. Η δικαιολογία ότι κάποιες περιοχές αναπτύχθηκαν περαιτέρω από τότε και δεν μπορούν να τις επιστρέψουν, είναι απαράδεκτη από κάθε άποψη, διότι το 2004 δεν σταμάτησαν οι προσπάθειες για λύση, συνεπώς δεν έπρεπε να είχαν αναπτύξει περιοχές που είχαν οι ίδιοι δεχτεί να περιληφθούν στο έδαφος της ελληνοκυπριακής πολιτείας.
Η πολυμερής διάσκεψη που θα ακολουθήσει, πρέπει να καταργήσει τη Συνθήκη Εγγυήσεως του 1960. Καμία μόνιμη ρύθμιση εγγυήσεων δεν μπορεί να γίνει αποδεχτή σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Εκείνο που χρειάζεται είναι ο καθορισμός δικλείδων ασφαλείας σε περίπτωση δυσλειτουργίας ή αδιεξόδου, ώστε να μην τεθεί σε καμία περίπτωση σε κίνδυνο η συνοχή και η συνέχεια του κράτους.
Ξέραμε από την αρχή ότι, για να φτάσουμε σε λύση, έπρεπε να γίνουν παραχωρήσεις. Ότι στο συνολικό πακέτο της λύσης θα υπάρχουν και κάποιες πτυχές που δεν θα μας κάνουν να πηδάμε από τη χαρά μας. Η ουσία όμως είναι αυτή η λύση να εδράζεται στη λογική, να είναι λειτουργική και βιώσιμη σε βάθος χρόνου, να είναι και να φαίνεται δίκαιη και στις δύο πλευρές. Ακόμη και στα σημεία εκείνα που η μια πλευρά θα βλέπει την άλλη πιο κερδισμένη, να παραδέχεται ότι αυτό σε τελική ανάλυση είναι δίκαιο μέσα στο συνολικό πλαίσιο του τι πήραμε και τι δώσαμε.
Στις 20 Νοεμβρίου ο πρόεδρος Αναστασιάδης θα βρεθεί αντιμέτωπος με την ιστορία. Οφείλουν οι πάντες, πολιτική ηγεσία και λαός, να τον στηρίξουν για να κερδίσει τη μάχη. Τη μάχη για το καλό της Κύπρου, εμάς και των παιδιών μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.